Dziecko jako pacjent

Rodzicu, poznaj prawa swojego dziecka

Współczesna opieka medyczna, zgodnie z zasadami etyki i przepisami prawa, nie może pomijać szczególnej pozycji dziecka jako pacjenta. Choć małoletni nie zawsze posiada pełną zdolność do podejmowania decyzji, jego prawa są jednoznacznie określone w obowiązujących aktach prawnych. Korzystając z opieki medycznej, warto je znać.

Podczas wizyty lekarskiej swojego dziecka masz prawo poprosić lekarza o badanie i opinię, jeżeli zostały zaobserwowane wcześniej niepokojące zmiany. Obowiązkiem lekarza jest dołożenie wszelkich starań, aby jak najszybciej postawić właściwą diagnozę i rozpocząć skuteczne leczenie. Do gwarantowanych, przysługujących Twojemu dziecku świadczeń lekarza podstawowej opieki zdrowotnej należą:

• Badania hematologiczne, np. morfologia krwi obwodowej,

• Badania biochemiczne i immunochemiczne w surowicy krwi, np. glukoza,

• Badania moczu,

• Badania kału,

• Badania mikrobiologiczne, np. posiew z wymazu gardła,

• Badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku,

• Badanie ultrasonograficzne (USG) jamy brzusznej,

• Zdjęcia radiologiczne, np. zdjęcia zatok.

Pamiętaj jednak, że to wyłącznie lekarz decyduje o skierowaniu dziecka na poszczególne badanie. Może odmówić wykonania konkretnego badania, o które prosisz, jeśli uzna, że nie jest konieczne do obranej przez niego diagnostyki, a sama procedura może wywołać niepotrzebny stres u Twojej pociechy. Ma on jednak obowiązek powiadomić Cię o powodach tej odmowy. Lekarz nie jest Twoim przeciwnikiem, zaufaj mu – dobro Twojego dziecka jest również jego priorytetem.

Prawa dziecka

Prawo do bezpłatnej opieki medycznej

Każde dziecko przed ukończeniem 18. roku życia ma prawo do bezpłatnej opieki medycznej niezależnie od tego, czy zostało zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego przez członków najbliższej rodziny lub są nim objęte z innego tytułu.

Prawo do godności i intymności

Każde dziecko ma prawo do poszanowania jego godności i intymności przez personel medyczny. Oznacza to, że podczas badań i zabiegów obecne mogą być wyłącznie osoby niezbędne do przeprowadzenia określonych czynności. Inne osoby mogą być obecne za zgodą dziecka, którą w jego imieniu wyrazi rodzic lub opiekun prawny.

Prawo do informacji

Każde dziecko ma prawo do informacji o sobie. Oznacza to, że personel medyczny ma obowiązek poinformować dziecko o dokonanych czynnościach medycznych, jakie będą wykonywane, np. badaniach i możliwych skutkach i konsekwencjach w przypadku braku ich zastosowania oraz powiadomić go o jego stanie zdrowia. Przekaz informacji powinien być jasny, zrozumiały i dostosowany do wieku dziecka.

Prawo do tajemnicy lekarskiej

Każde dziecko ma prawo do tajemnicy lekarskiej. Oznacza to, że wyłącznie dziecko wraz z rodzicami bądź opiekunami prawnymi mogą otrzymywać informacje o stanie zdrowie dziecka oraz podjętych procedurach.

Prawo do bezpieczeństwa w szpitalu lub placówce medycznej

Każde dziecko ma prawo czuć się bezpiecznie w przychodni lub w szpitalu. Oznacza to, że obowiązkiem personelu medycznego jest zadbanie o to, by dziecko czuło się komfortowo, zostało wysłuchane z należytą uwagą, było traktowane z szacunkiem i zawsze otrzymało należną pomoc.

Prawo do kontaktu z rodzicami

Każde dziecko, przebywając w szpitalu ma prawo do pozostania kontaktu ze swoimi rodzicami bądź opiekunami medycznymi. Obowiązkiem personelu medycznego jest umożliwienie tego kontaktu.

Prawo do porady duchowej

Każde dziecko, przebywając w szpitalu, za zgodą rodziców, ma prawo do odbycia rozmowy z osobą duchowną.

Prawo do rozmowy z psychologiem

Każde dziecko, które ukończyło 13. rok życia ma prawo do odbycia rozmowy z psychologiem. Młodsze dzieci, przebywające w szpitalu również mogą, za zgodą rodziców, skorzystać z pomocy psychologicznej.

Prawo do nauki, zabawy i odpoczynku

Każde dziecko, przebywając w szpitalu ma prawo do posiadania ulubionej zabawki lub książki. Personel medyczny ma obowiązek umieścić cenne rzeczy, np. laptopa w depozycie.

Wszystkie prawa dziecka zostały zebrane i uporządkowane w Karcie Praw Dziecka-Pacjenta. Dokument ten nie tworzy nowych praw, ale w jasny i komunikatywny sposób przypomina o nich zarówno dziecku oraz jego opiekunom i personelowi medycznemu, by promować sprawiedliwe, godne i szanujące świadczenia medyczne.

Prawa rodzica lub opiekuna prawnego

Prawo do towarzyszenia dziecku

Jako rodzic bądź opiekun prawny masz prawo do towarzyszenia swojemu dziecku w trakcie wizyty lekarskiej, badań oraz zabiegów. Personel medyczny ma obowiązek umożliwienia Ci obecności w trakcie podejmowania procedur medycznych. Wyjątek jednak stanowią szczególne sytuacje, np. zagrożone jest bezpieczeństwo pacjenta lub innych pacjentów czy zagrożenie pandemiczne. Każde odstępstwo musi być odnotowane w dokumentacji medycznej dziecka.

Prawo przebywania z dzieckiem w szpitalu

Jako rodzic bądź opiekun prawny masz prawo do całodobowego przebywania w szpitalu w trakcie hospitalizacji Twojego dziecka. Możesz również wskazać inną, bliską osobę, np. babcię. Za Twój pobyt w szpitalu związany ze świadczeniem opieki pielęgnacyjnej niepełnoletniego dziecka nie ponosisz żadnych opłat.

Prawo do informacji o zdrowiu swojego dziecka

Jako rodzic bądź opiekun prawny masz prawo do pełnej informacji o stanie zdrowia Twojego dziecka i planowanych czynnościach medycznych związanych z diagnostyką lub leczeniem. Personel medyczny ma obowiązek poinformować Cię o wszystkich możliwych skutkach powziętych czynności oraz konsekwencjach wynikających z braku ich przeprowadzenia. Masz również prawo do informacji o możliwościach alternatywnych działań medycznych oraz przedstawienia całej dokumentacji medycznej swojego dziecka.

Zgoda na diagnozowanie i leczenie dziecka

Jako rodzic lub opiekun prawny masz prawo do wyrażenia zgody na diagnostykę lub leczenie Twojego dziecka dopóki nie ukończy ono 16. roku życia. Po osiągnięciu tego wieku dziecko ma prawo do:

Wyrażenia lub odmówienia zgody na czynności medyczne po uzyskaniu o nich informacji,
Odmowy zgody na kontynuację rozpoczętego wcześniej leczenia,

W sytuacji, gdy decyzja dziecka stwarza podwyższone ryzyko dla jego zdrowia, dziecko musi wyrazić ją na piśmie. Jeśli jest sprzeczna z postanowieniem rodzica bądź opiekuna prawnego, lekarz ma obowiązek o rozstrzygnięcie sprawy zwrócić się do sądu opiekuńczego.

Jako rodzic bądź opiekun prawny masz prawo do żądania wypisu dziecka ze szpitala. Pamiętaj jednak, że jeśli taka decyzja zdaniem lekarza może zaszkodzić dziecku, lekarz ma obowiązek o zaistniałej sytuacji zwrócić się do sądu.

Rodzicu, jeśli zwlekasz z podjęciem decyzji o rozpoczęciu leczenia dziecka, a zwłoka ta może zagrozić jego zdrowiu lub życiu, obowiązkiem lekarza jest podjęcie natychmiastowego leczenia bez Twojej zgody i orzeczenia sądu.

Na podstawie: